Patent żeglarski jest niezbędny, aby samodzielnie wyczarterować i prowadzić jacht. Bez patentu możemy pływać tylko jachtami liczącymi nie więcej niż 7,5 metra długości kadłuba. W praktyce najczęściej nawet do wypożyczenia Omegi na kilka godzin wymagany jest patent żeglarski. Aby wyrobić patent żeglarski trzeba zdać egzamin na żeglarza jachtowego, co wymaga odpowiedniego szkolenia.
Jeśli interesuje Cię tylko jak wyrobić patent żeglarski po zadanym egzaminie – przejdź od razu do: wyrobienie patentu żeglarskiego.
Uprawnienia żeglarskie
Zgodnie z przepisami w Polsce, do prowadzenia jachtów żaglowych na śródlądziu wymagany jest patent Żeglarza Jachtowego a do prowadzenia jachtów motorowych – Sternika Motorowodnego.
Żeglarz Jachtowy i Sternik Motorowodny to swojego rodzaju „prawa jazdy na jachty” – odpowiednio żaglowe i motorowe.
Bez patentu możemy pływać tylko niewielkimi jednostkami:
- jachtami żaglowymi o długości kadłuba nie większej niż 7,5 metra, czyli najczęściej takimi jak Omega czy niewielkie jachty kabinowe.
- Jachtami motorowymi o mocy silnika nie większej niż 10 kW (13,60 KM) lub o mocy silnika do 75 kW (101,97 KM) i o długości kadłuba do 13 m, jeśli ich prędkość maksymalna ograniczona jest konstrukcyjnie do 15 km/h – czyli wiele jachty typu houseboat
Jednak i w tym wypadku ustawa o żegludze śródlądowej wyraźnie zaznacza, że prowadzenie jachtów nie wymagających uprawnień nie zwalnia z obowiązku posiadania wiedzy i umiejętności niezbędnych do bezpiecznego prowadzenia żeglugi. Dlatego bez szkolenia nie powinniśmy wsiadać na pokład!
Szkolenie żeglarskie
Obejmuje naukę prowadzenia jachtu na żaglach oraz manewrów na silniku – przede wszystkim związanych z cumowaniem jachtu. U nas trwa minimum tydzień dla dorosłych oraz dwa tygodnie dla młodzieży. Zawiera też sporo wiedzy z zakresy żeglarstwa:
- budowę jachtu
- ratownictwo
- teorię żeglowania
- meteorologię
- locję
- przepisy
Szkolenie żeglarskie przygotowujące do egzaminu na patent żeglarza jachtowego może przebiegać w różnych formach. My prowadzimy rejsy i obozy wędrowne, ale różne firmy i organizacje żeglarskie prowadzą też szkolenia w formie stacjonarnej lub weekendowej. Każda forma szkolenia żeglarskiego ma swoje mocne i słabsze strony.
Więcej na ten temat napisała Basia tutaj: Kursy na patent żeglarza jachtowego.
Egzamin żeglarski
Składa się z części praktycznej i teoretycznej. W części praktycznej należy wykonać kilka manewrów pod żaglami i na silniku, m. in.:
- zwrot przesz sztag i zwrot przez rufę
- podejście do człowieka
- stanięcie w dryf
- cumowanie jachtu
Oczywiście trzeba też wykazać się umiejętnościami podstawowymi, takimi jak praca linami, obsługa żagli, czy posługiwanie się cumami. Egzaminowany oceniany jest w roli prowadzącego jacht oraz w roli członka załogi, gdy za sterami zasiada ktoś inny.
Na część teoretyczną składa się test wyboru złożony z 75 pytań zamkniętych jednokrotnego wyboru. Wymagane minimum poprawnych odpowiedzi to 65. Na jego napisanie jest 90 minut.
Egzamin na żeglarza jachtowego odbywa się zawsze na koniec kursu żeglarskiego. Dla uczniów i studentów do 26 roku życia posiadających ważną legitymacją szkolną lub studencką cena egzaminu żeglarskiego to 125 zł. Dla pozostałych osób to 250 zł. Koszty egzaminu są takie same we wszystkich komisjach w Polsce.
Szkolenia i egzaminy motorowodne
Kursy i egzaminy motorowodne są znacznie łatwiejsze od żeglarskich – kurs praktyczny trwa zwykle jeden dzień, a wiedzy teoretycznej jest odrobinę mniej niż na żeglarza jachtowego.
Egzaminy wyglądają niemal identycznie: kilka manewrów na wodzie oraz część teoretyczna, test wyboru 75 pytań, wymagane minimum 65 poprawnych, 90 minut na napisanie, koszt 125/50 zł.
Wyrobienie patentu żeglarskiego
Po zdaniu egzaminu na żeglarza jachtowego otrzymujemy zaświadczenie o zdanym egzaminie. Z tym zaświadczeniem wracamy do domu i najważniejsze co musimy zrobić to: nie zgubić go (!)
Aby wyrobić patent żeglarski należy:
- Wejść na stronę PZŻ (pya.org.pl), do działu „Patenty”
- Wygenerować wniosek o wydanie patentu
- Zapłacić za wydanie patentu (25 lub 50 zł)
- Wydrukować wniosek
- Dołączyć do niego zaświadczenie o zdanym egzaminie oraz zdjęcie
- Wysłać pocztą tradycyjną do PZŻ-tu na podany adres
Aby wygenerować wniosek o wydanie patentu, musimy posiadać swoje zaświadczenie o zdanym egzaminie.
Strona Polskiego Związku Żeglarskiego
Jak długo czeka się na wystawienie patentu żeglarza jachtowego?
Zwykle jest to około trzech tygodni. Czas ten może się wydłużyć w sezonie żeglarskim, gdy wystawiane są tysiące patentów, dlatego warto zadbać o wysłanie wniosku od razu po zdaniu egzaminu.
To bardzo ważne. Samo zdanie egzaminu daje stosowne zaświadczenie. O wyrobienie patentu musimy zadbać sami. Procedura ta obowiązuje w całej Polsce, we wszystkich komisjach egzaminacyjnych.
Wyrobienie patentu nie jest trudne. Wystarczy wejść na stronę PZŻ do działu Patenty – dalej strona prowadzi już sama i wskazuje kolejne kroki.
Patent żeglarski a książeczka żeglarska
Patent żeglarski jest dokumentem, który uprawnia do prowadzenia jachtów żaglowych po wodach śródlądowych w Polsce bez ograniczeń oraz w ograniczonym zakresie po wodach morskich. Patent jest wymagany, aby wyczarterować (czyli wypożyczyć) jacht.
Książeczka żeglarska jest opcjonalna, pełni funkcję log-book’a. Pozwala w jednym miejscu gromadzić informacje o odbytych rejsach na wodach śródlądowych oraz morskich. Zbieranie kolejnych wpisów, kilometrów na Mazurach i mil na morzach to świetna żeglarska pamiątka.
